Chúng ta thường dùng toàn cây làm thuốc chữa viêm xoang, còn sử dụng chữa bệnh chứng đầy hơi, nấu nước để tắm; sử dụng thân rễ ngâm
với cồn xoa bóp chữa bệnh tê thấp, nhức mỏi.
Đặc điểm của cây
Cây còn có tên gọi: cây dầu nóng, kích nhủ chùm tụ
tán. Có tên khoa học: Polygala paniculata L. Thuộc họ viễn chí Polygalaceac.
Cây thảo nhỏ hoặc bụi mảnh to 30 - 40cm. Đặc điểm dễ nhận biết: nhổ cây lên ta ngửi phần gốc rễ thơm mùi tinh dầu salicylat methyl. Thân mảnh không lông. Lá có phiến nhỏ hẹp 1,5 x 0,15cm, đầu nhọn mỏng không lông, gân phụ không rõ. Chùm ở chót nhánh cao 5 - 6cm, hoa chít nhau trắng không lớn, to 2mm, không lông, vành hơi lớn, mồng ít tua
Cây thảo nhỏ hoặc bụi mảnh to 30 - 40cm. Đặc điểm dễ nhận biết: nhổ cây lên ta ngửi phần gốc rễ thơm mùi tinh dầu salicylat methyl. Thân mảnh không lông. Lá có phiến nhỏ hẹp 1,5 x 0,15cm, đầu nhọn mỏng không lông, gân phụ không rõ. Chùm ở chót nhánh cao 5 - 6cm, hoa chít nhau trắng không lớn, to 2mm, không lông, vành hơi lớn, mồng ít tua
Phân bố
Trên thế giới, viễn chí lá nhỏ phân bố ở Nam Mỹ,
châu Đại Dương, châu Á, Malaysia. Ở nước ta thường gặp ven đường đi, đất hoang,
trong bồn cây cà phê, vườn chè từ Madagui, thị xã Bảo Lộc, Lạc Dương, TP. Đà Lạt
(Lâm Đồng) theo điều tra của chúng tôi phát hiện trữ lượng khá lâu.
Thu hái bảo quản
lúc cây đang ra hoa tháng 9 - 12, nhổ cả cây, giũ sạch đất, khối từng khóm không lớn phơi trong râm mát cho đến khi khô (thường 5 - 7 ngày), cho vào bao kín để dành lúc nào áp dụng mới cắt ngắn (để khỏi bay hết tinh dầu và một số hoạt chất khác làm giảm tác dụng điều trị).
Thành phần hóa học: rễ chứa rất nhiều tinh dầu có salicylat methyl phải có mùi rất thơm.
Tính vị, tác dụng: như một vài loài viễn chí (Từ điển cây thuốc Việt Nam . V.V. Chi) . Viễn chí có vị đắng the, tính hơi ấm vào 2 kinh tâm và thận; có tác dụng an thần, ích trí, chỉ khái, khan đàm, hoạt huyết, ích tinh, tiêu lỏng, tán ứ, giải độc.
Công dụng: người ta thường sử dụng toàn cây làm thuốc chữa sổ mũi, còn áp dụng điều trị chứng đầy hơi, nấu nước để tắm; áp dụng thân rễ ngâm với cồn xoa bóp chữa tê thấp, nhức mỏi.
Thu hái bảo quản
lúc cây đang ra hoa tháng 9 - 12, nhổ cả cây, giũ sạch đất, khối từng khóm không lớn phơi trong râm mát cho đến khi khô (thường 5 - 7 ngày), cho vào bao kín để dành lúc nào áp dụng mới cắt ngắn (để khỏi bay hết tinh dầu và một số hoạt chất khác làm giảm tác dụng điều trị).
Thành phần hóa học: rễ chứa rất nhiều tinh dầu có salicylat methyl phải có mùi rất thơm.
Tính vị, tác dụng: như một vài loài viễn chí (Từ điển cây thuốc Việt Nam . V.V. Chi) . Viễn chí có vị đắng the, tính hơi ấm vào 2 kinh tâm và thận; có tác dụng an thần, ích trí, chỉ khái, khan đàm, hoạt huyết, ích tinh, tiêu lỏng, tán ứ, giải độc.
Công dụng: người ta thường sử dụng toàn cây làm thuốc chữa sổ mũi, còn áp dụng điều trị chứng đầy hơi, nấu nước để tắm; áp dụng thân rễ ngâm với cồn xoa bóp chữa tê thấp, nhức mỏi.
Một số bài thuốc sử dụng cây viễn chí lá nhỏ
Trị cảm hàn sổ mũi, tay chân lạnh: toàn cây viễn
chí 50g tươi hay 15g khô, lá đại bi, lá tía tô, lá ngũ trảo 20g, gừng sống 8g.
Nấu với 2 chén rưỡi nước còn 1 chén, chia 2 lần uống trong ngày, phải uống thuốc
lúc còn nóng rồi trùm mền cho ra mồ hôi, không ra ngoài trời hoặc ngồi chỗ gió
lùa khi uống thuốc. dùng bài thuốc này 1 ngày đã chuẩn đoán kết quả, đơn này
không dùng quá 5 ngày.
Trị viêm xoang mũi dị ứng: dễ hắt hơi sổ mũi, nghẹt mũi, nhức đầu, mỏi gáy lúc thời tiết thay đổi: toàn cây viễn chí 100g, lá màng tang (Folium Litsea cubeba), lá ngải cứu 60g đều áp dụng tươi, nấu với nước pha âm ấm, tắm toàn thân và gội đầu mỗi sáng sớm 1 lần, làm 7 ngày liên tiếp. tình huống kết luận diễn tiến tốt, sau đó áp dụng phương án ngày một lần. Đồng thời có nguy cơ dùng bài thuốc sau đây: toàn cây viễn chí 12g, lá hay quả từ bi biển (viticis Rotundifoliae), lá cây chỉ thiên (clerodendrum indicum L.) mỗi loại 10g. Nấu với 600ml nước còn 200ml chia 2 lần uống/ngày. Đơn thuốc này sử dụng liên tục 7 - 10 ngày, nghỉ 7 ngày rồi tiếp tục phác đồ. Theo dõi trên một số người bị bệnh, chúng tôi chẩn đoán diễn tiến rất tốt.
điều trị tê thấp, tay chân nhức mỏi: lấy phần rễ của cây viễn chí lá nhỏ ngâm với cồn 600 theo tỷ lệ 1:1, ngâm sau 7 ngày là có khả năng sử dụng được, xoa bóp tay chân nơi tê mỏi, đau nhức rất hoặc. Lưu ý: phụ nữ có thai không nên sử dụng.
Trị viêm xoang mũi dị ứng: dễ hắt hơi sổ mũi, nghẹt mũi, nhức đầu, mỏi gáy lúc thời tiết thay đổi: toàn cây viễn chí 100g, lá màng tang (Folium Litsea cubeba), lá ngải cứu 60g đều áp dụng tươi, nấu với nước pha âm ấm, tắm toàn thân và gội đầu mỗi sáng sớm 1 lần, làm 7 ngày liên tiếp. tình huống kết luận diễn tiến tốt, sau đó áp dụng phương án ngày một lần. Đồng thời có nguy cơ dùng bài thuốc sau đây: toàn cây viễn chí 12g, lá hay quả từ bi biển (viticis Rotundifoliae), lá cây chỉ thiên (clerodendrum indicum L.) mỗi loại 10g. Nấu với 600ml nước còn 200ml chia 2 lần uống/ngày. Đơn thuốc này sử dụng liên tục 7 - 10 ngày, nghỉ 7 ngày rồi tiếp tục phác đồ. Theo dõi trên một số người bị bệnh, chúng tôi chẩn đoán diễn tiến rất tốt.
điều trị tê thấp, tay chân nhức mỏi: lấy phần rễ của cây viễn chí lá nhỏ ngâm với cồn 600 theo tỷ lệ 1:1, ngâm sau 7 ngày là có khả năng sử dụng được, xoa bóp tay chân nơi tê mỏi, đau nhức rất hoặc. Lưu ý: phụ nữ có thai không nên sử dụng.
0 nhận xét:
Đăng nhận xét